Tema - Srbija

Nije svaki šalter isti

Prijem gotovinskih uplata građana ne predstavlja osnovni bankarski posao, ali je jedna od najčešće korišćenih usluga poslovnih banaka koja ume da donese i lep prihod.

U proseku svako domaćinstvo mesečno realizuje bar pet ovih uplata preko poslovnih banaka. Najčešće je reč o plaćanju režijskih troškova za – struju, kiriju, vodu, komunalne usluge, poreze, telefon, kablovsku televiziju, Internet i slično. Naknade banaka za ovu uslugu su relativno niske, međutim, primetna je velika šarolikost cena tih usluga kod većeg broja poslovnih banaka. Pojedine banke ove usluge naplaćuju potpuno neproporcionalno u odnosu na uloženi trud i trošak pa je potrebno obratiti pažnju kod izbora banke u kojoj se plaća, jer nije svejedno na koji se i čiji šalter ode.

Istraživanje portala kamatica.com pokazalo je da najniže tarife trenutno imaju Poštanska štedionica, Hipo-alpe-adria banka, Piraeus banka, KBC banka i Čačanska banka. Najviše tarife u ovom trenutku naplaćuju OTP banka i Alfa banka.

Raspon minimalnih provizija kreće se od 20 do neverovatnih 150 dinara. Raspon maksimalnih kreće se od 660 dinara do čak 10.000 dinara (skoro 20 puta više). Procentualne naknade se uglavnom kreću u rasponu od 0,5 do jedan odsto.

Sa visokim minimalnim provizijama za gotovinske uplate banke najčešće svoje klijente usmeravaju ka elektronskom bankarstvu gde su provizije daleko niže, a negde čak i besplatne uz plaćeno održavanje računa sa uključenim elektronskim bankarstvom.

Rizici najvećeg gubitka su kod maksimalnih provizija za realizaciju uplata, a one se pojavljuju uglavnom kod uplata školarina, kupovine automobila ili nekog drugog trajnog potrošnog dobra, uplate zaostalih dugovanja i slično. Greška u izboru banke za uplatu u visini od preko milion dinara može koštati uplatioca i preko 9.000 dinara.

Rizici gubitaka zbog greške su prisutni i kod minimalnih provizija, posebno ako se ima u vidu da mesečno samo za plaćanje režijskih računa građani obavljaju pet ovakvih transakcija. Rizik greške u ovom slučaju nosi oko 650 dinara gubitka mesečno ili godišnje 7.800 dinara.

Pojedini računi poput Infostana, EDB-a i slični ne vuku naknadu u pojedinim bankama. Poslovna banka i konkretno javno preduzeće sklope ugovor o posebnim uslovima realizacije uplata mesečnih računa građana, po kome preduzeće nadoknađuje poslovnoj banci troškove koje bi inače snosili građani. Javna preduzeća to rade da bi rasteretila svoje šaltere i obično se radi sa bankama koje imaju najrašireniju mrežu poslovnica.

Najveće uštede se ipak ostvaruju korišćenjem elektronskog bankarstva, gde poslovne banke uglavnom umanjuju uobičajene tarife za 10 do 20 odsto, a neke čak i ne naplaćuju elektronski ispostavljene naloge, jer troškove nadoknađuju iz cene paketa tekućeg računa ili mesečne naknade za korišćenje elektronskog bankarstva.

Trajni nalog je alternativa korišćenju elektronskog bankarstva i podrazumeva da uobičajene režijske troškove klijenta banke plaćaju svakog meseca od strane poslovne banke povlačenjem sredstava sa računa klijenta. Klijentu se mesečno naplaćuje naknada za korišćenje usluge trajnog naloga, ali je ona dosta niža nego zbir naknada za plaćanje svakog računa pojedinačno. Klijent u ovom slučaju sklapa ugovor sa bankom i jedino vodi računa o tome da na svom računu ima dovoljno sredstava da se plate svi računi.

Plaćanje u okviru banke je odličan način uštede, ali je neophodno znati u kojoj banci primalac uplate ima račun. Zbog različitih računa davaoca režijskih usluga nepraktično je ovu povoljnost koristiti za mesečne račune, ali je ovo šansa za uštedu kod većih i retkih uplata (školarine, veća dugovanja, kupovina automobila i slično), gde se na jednokratnoj proviziji može značajno uštedeti.